Orientalistyka – Japonistyka na Uniwersytecie Warszawskim: Studia z Pasją do Kultury i Języka Japonii

Kierunek orientalistyka – japonistyka na Uniwersytecie Warszawskim to unikalne połączenie interdyscyplinarnych badań nad kulturą i językiem Japonii. Program studiów oferuje intensywną naukę języka japońskiego, zajęcia prowadzone przez ekspertów oraz możliwość wyjazdów naukowych do Japonii. Absolwenci zdobywają szeroką wiedzę humanistyczną, umiejętności językowe i kompetencje międzykulturowe, przygotowując się do pracy w dyplomacji, mediach, kulturze czy biznesie międzynarodowym.

Orientalistyka - japonistyka, stacjonarne, pierwszego stopnia

Kierunek orientalistyka – japonistyka ma charakter mocno interdyscyplinarny, chociaż dyscypliną wiodącą jest nauka o kulturze i religii. Wyjątkowy program dydaktyczny jest realizowany wyłącznie na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, który szczyci się prawie 90-letnim doświadczeniem w nauczaniu o kulturach i językach orientalnych/afrykańskich, w tym języku japońskim, czego potwierdzeniem było stworzenie unikatowego kierunku orientalistyka – japonistyka. Program dydaktyczny został oparty na wieloletnich doświadczeniach i praktyce w nauczaniu oraz badaniach problematyki dotyczącej kultury i języka Japonii. Wykładowcy są specjalistami — w większości przypadków jedynymi w Polsce — w zagadnieniach związanych z tym obszarem geograficznym oraz kulturowym, prowadzącymi zaawansowane badania naukowe poparte licznymi publikacjami zarówno w wydawnictwach polskich, jak i obcojęzycznych. Zajęcia językowe prowadzone są przez native-speakerów. Dodatkowo w celu podnoszenia swoich kwalifikacji i umiejętności językowych student mam możliwość ubiegania się o staż językowy lub naukowy w Japonii.

Zakładane efekty kształcenia mają dwojaki charakter: gwarantują zdobycie obszernej wiedzy w zakresie różnych aspektów kultury japońskiej oraz zdobycie umiejętności posługiwania się językiem japońskim. Studia dostarczają szerokiej wiedzy w zakresie literatury, historii, filozofii, religii oraz sztuki świata kultury Japonii oraz zapewniają zdobycie zaawansowanych umiejętności oraz kompetencji językowych poprzez intensywną naukę języka japońskiego.

Wszechstronne wykształcenie, jakie zapewnia program orientalistyki – japonistyki, dotyczące również szeroko pojętej humanistyki, pozwala na późniejsze prowadzenie badań interdyscyplinarnych, a także zrozumienie korzeni problemów współczesnego świata i próby znalezienia dla nich rozwiązania. Zapewnia studentom szeroki horyzont, konieczny do zrozumienia dzisiejszych problemów i konfliktów wynikających z odmienności cywilizacyjnej. Program umożliwia także kształcenie nowej kadry w obszarze nauki o kulturze i religii oraz innych dyscyplin naukowych. Realizacja programu studiów orientalistyka – japonistyka pozwala na osiągnięcie synergii poznawczej i ukształtowanie nowego nurtu myślenia oraz świadomości społecznej, na które składają się – tak dziś potrzebne – zrozumienie, otwartość i tolerancja wobec innych, oraz dostrzeżenie wartości własnej kultury i postaw etycznych wypływających z kręgu europejskiego oraz japońskiego.

Zdobyta wiedza pozwoli Absolwentowi kierunku orientalistyka – japonistyka na poprawne poruszanie się w sferze ogólnych zagadnień dotyczących teorii i praktyki kultury japońskiej. Absolwent będzie rozumiał różnorodność kultur i cywilizacji, co pozwoli mu uczestniczyć w procesie porozumienia i współpracy międzykulturowej. Zdobędzie podbudowę dla teoretycznej refleksji o kulturze japońskiej. Będzie umiał analizować podstawowe zjawiska dotyczące kultury japońskiej, a narzędziem do analizy tych zjawisk będzie dla Absolwenta dobre przygotowanie językowe oraz metodologiczne przygotowanie w zakresie nauk o kulturze i religii, językoznawstwa, filozofii, historii, literaturoznawstwa oraz nauki o sztuce.

Absolwent będzie gotowy do podjęcia pracy w instytucjach upowszechniania kultury, w mediach, redakcjach oraz w administracji publicznej. Coraz intensywniejsze kontakty gospodarcze z Japonią sprawiają, że rynek pracy potrzebuje ekspertów znających język oraz realia kulturowo-społeczne tego kraju. Kontakty polityczne i dyplomatyczne z Japonią wymagają zatrudnienia specjalistów z dziedziny języka i kultury japońskiej, którymi są Absolwenci kierunku orientalistyka – japonistyka. Ponadto Absolwent będzie przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia.

Więcej szczegółowych informacji na temat programu studiów oraz kierunku znajdują się na stronie internetowej: japonistyka.orient.uw.edu.pl

Orientalistyka - japonistyka, stacjonarne, drugiego stopnia

Studia II stopnia kierunek orientalistyka – japonistyka umożliwiają kontynuację nauki poprzez pogłębioną analizę zjawisk kulturowych oraz dalszą naukę języka japońskiego. Wysokie wyspecjalizowanie uczestnika tych studiów jest odpowiedzią na współczesne potrzeby społeczne i gospodarcze, co znajduje swoje potwierdzenie w zakładanych efektach kształcenia. Program oferuje zdobycie specjalistycznej wiedzy z zakresu i metodologii studiów japonistycznych, ale również dostarcza poszerzonej praktycznej wiedzy na temat kultur Azji i Afryki w perspektywie porównawczej, co przekłada się na umiejętności i kompetencje poznawczo-hermeneutyczne, obecnie niezwykle potrzebne w zglobalizowanym świecie. Student pozna i zrozumie wartość odmienności kulturowej, jak również będzie mieć możliwość dostrzeżenia wartości własnej kultury na tle innych kultur.

Wszechstronne wykształcenie, jakie zapewnia program orientalistyki – japonistyki, dotyczące również szeroko pojętej humanistyki, pozwala na późniejsze prowadzenie badań interdyscyplinarnych, a także zrozumienie korzeni problemów współczesnego świata i próby znalezienia dla nich rozwiązania. Zapewnia studentom szeroki horyzont, konieczny do zrozumienia dzisiejszych problemów i konfliktów wynikających z odmienności cywilizacyjnej. Program umożliwia kształcenie nowej kadry, w obszarze nauki o kulturze i religii oraz innych dyscyplin naukowych, która przyczyni się do opracowania nowych metodologii i aparatu pojęciowego służącego jak najlepszemu wzajemnemu zrozumieniu.

Realizacja programu studiów orientalistyka – japonistyka pozwala jego uczestnikom na osiągnięcie synergii poznawczej i ukształtowanie nowego nurtu myślenia i świadomości społecznej, na które składają się, tak dziś potrzebne, zrozumienie, otwartość i tolerancja wobec innych oraz dostrzeżenie wartości własnej kultury i postaw etycznych wypływających z kręgu europejskiego oraz japońskiego.

Zdobyta wiedza pozwoli Absolwentowi kierunku orientalistyka – japonistyka na poprawne wypowiadanie i poruszanie się w sferze ogólnych zagadnień dotyczących teorii i praktyki kultury japońskiej. Absolwent będzie rozumiał różnorodność kultur i cywilizacji, co pozwoli mu uczestniczyć w procesie porozumienia i współpracy międzykulturowej. Zdobędzie podbudowę dla teoretycznej refleksji o kulturze japońskiej. Będzie umiał analizować podstawowe zjawiska dotyczące kultury japońskiej, a narzędziem do analizy tych zjawisk będzie dla Absolwenta dobre przygotowanie językowe oraz metodologiczne w zakresie nauk o kulturze i religii, językoznawstwa, filozofii, historii oraz literaturoznawstwa.

Absolwent będzie mógł podjąć pracę w instytucjach upowszechniania kultury, w mediach, redakcjach oraz w administracji publicznej. Coraz intensywniejsze kontakty gospodarcze z Japonią sprawiają, że rynek pracy potrzebuje ekspertów znających język oraz realia kulturowo-społeczne państw tego regionu. Kontakty polityczne i dyplomatyczne z Japonią wymagają zatrudnienia specjalistów z dziedziny języka i kultury japońskiej, którymi są Absolwenci kierunku orientalistyka – japonistyka. Dzięki zdobytemu wykształceniu absolwenci studiów II stopnia będą mogli podjąć studia III stopnia, zdobywać granty badawcze, włączać się w prace międzynarodowych instytucji zajmujących się różnego rodzaju relacjami z państwami japońskimi, współpracować z głównymi ośrodkami orientalistycznymi w świecie, a także z ośrodkami z krajów Azji i Afryki.

Więcej szczegółowych informacji na temat programu studiów oraz kierunku znajdują się na stronie internetowej: japonistyka.orient.uw.edu.pl

Japonistyka na Uniwersytecie Warszawskim – historia

Początki japonistyki warszawskiej, a tym samym polskiej sięgają 1919 roku, kiedy po odzyskaniu przez Polskę niepod­ległości na Uniwersytecie Warszawskim Bogdan Richter (1891-1980), absolwent studiów orientalistycznych w Lipsku, rozpoczął zajęcia w ramach lektoratu języka japońskie­go. W  1922 roku utwo­rzył on Zakład Kultury Dalekiego Wschodu na Wydziale Filozoficznym UW, gdzie prowadził też zajęcia japonistyczne. Richter opublikował kilka prac na temat literatury japońskiej, jest również autorem  przekładów. Jego uczniami byli m.in. Kamil Seyfried (1908-1982) i Antoni Ślósarczyk (1899-1985). Seyfried po studiach został tłumaczem literatury japońskiej, a także kompilatorem materiałów do bibliografii japoniców pol­skich. Ślósarczyk jako zawodowy wojskowy interesował się szczegól­nie historią japońskiej wojskowości, na której temat napisał kilka prac.

W roku akademickim 1933/1934, dzięki dotacji barona Mitsuiego Takaharu (1900-1983), który wraz z małżonką odwiedził Polskę w czerwcu 1933 roku, na UW, w Instytucie Orientalistycznym otwarto seminarium sinologiczne. Jego kierownikiem został Jan Jaworski (1903-1945), a potem zastąpił go Witold Jabłoński (1901-1957). Utworzenie seminarium sinologicznego dało początek regularnym zajęciom na temat kultury Japonii. Jaworski i Jabłoński, późniejsi profesorowie, byli przede wszystkim sinologami, ale prowadzili zajęcia i publikowali na temat Japonii. Obaj prowadzili tajne nauczanie w czasie II wojny światowej. Do wychowanków obu profesorów należy przede wszystkim profesor Wiesław Kotański, a także Bolesław Szcze­śniak (1908-1996), po wojnie profesor Uniwersytetu Notre Dame w Stanach Zjednoczonych.

Profesor Kotański (1915-2005) jest niekwestionowanym twórcą japonistyki warszawskiej, japonistyki polskiej. Był wycho­wawcą kilku pokoleń japonistów, wybitnym języko­znawcą, religioznawcą, a przede wszystkim niestrudzonym badaczem źródeł kultury Japonii. Do najważniejszych jego osiągnięć należy prekursorski przekład i interpretacja kroniki Kojiki  z VIII wieku (Kojiki, czyli Księga dawnych wy­darzeń; 1986). Wkrótce po wojnie rozpoczął karierę zawodową, naukową i dydaktyczną na UW. To dzięki niemu przy Katedrze Sinologii powstała najpierw, w 1952 roku, specjalizacja japonistyczna, a następnie, w 1957 roku samodzielny kierunek japonistyki, który funkcjonował jako Zakład Japonistyki przy Katedrze Sinologii, a następnie jako sekcja w Zakładzie Dalekiego Wschodu (1975-1990) oraz Zakładzie Japonistyki i Koreanistyki (1990-2015). W 2015 powstała samodzielna Katedra Japonistyki.

Współtwórcami powojennej japonistyki była też prof. Jolanta Tubielewicz (1932-2003), zajmująca się historią Japonii, głównie tą najstarszą, literaturoznawca i tłumacz  literatury japońskiej prof. Miko­łaj Melanowicz oraz dr Krystyna Okazaki (1942-2008), kulturoznawca i tłumacz.

Obecnie, o ciągły rozwój japonistyki na UW dbają jej pracownicy, naukowcy i dydaktycy. Studia japonistyczne dotyczą szeroko rozumianej kultury Japonii i języka. Dzielą się na kilka specjalizacji: literatura, historia, język, filozofia i religie, estetyka. Podstawą badań merytorycznych jest język, którego nauka dominuje na pierwszych dwóch latach studiów I stopnia.

Jako pierwszy native speaker po wojnie (1960-1967) uczył studentów japońskiego Yonekawa Kazuo (1929-1982), literaturoznawca, tłumacz literatury polskiej. Japonistyka warszawska miała to wielkie szczęście, że wielu spośród wykładowców języka japońskiego było wybitnymi literaturoznawcami, wybitnymi tłumaczami. Należą do nich chociażby: Kudō Yukio (1925-2008; w japonistyce w l. 1967-1974), Yoshigami Shōzō (1926-1996; w l. 1981-1983), Sekiguchi Tokimasa (w l. 1986-1987), Numano Mitsuyoshi (w l. 1987-1988), Nishi Naruhiko (w l. 1988-1989). Prof. Yoshigami działał też aktywnie w sprawie pogłębienia współpracy naukowej między Japonią a Polską, to jemu zawdzięczamy pierwszą umowę dwustronną japonistyki – z najbardziej prestiżowym Uniwersytetem Tokijskim (1974). Jego następcą w tej roli został prof. Numano.

Niezależnie od wykładowców przyjeżdżających z Japonii, w 1973 roku w Zakładzie Japonistyki pracę podjął Okazaki Tsuneo, który do dnia dzisiejszego prowadzi zajęcia dydaktyczne z języka japońskiego. Jako doświadczony dydaktyk pełnił funkcję koordynatora zajęć bloku językowego japonistyki.

Najwybitniejsi studenci i absolwenci mogą ubiegać się o stypendia naukowe w Japonii, przede wszystkim dzięki kilkunastu umowom bilateralnym z uniwersytetami japońskimi..

/ oprac. hiistoryczne Ewa Pałasz-Rutkowska