Na Uniwersytecie Cambridge studenci z całego świata uczą się o Polsce
w ramach Polskich Studiów na tej prestiżowej uczelni 30.06 odbyła się międzynarodowa konferencja poświęcona przyszłości relacji polsko-ukraińskich
Cambridge Polish Studies zainaugurowały działalność w 2014 roku. To kolejny już – po działającym od jesieni 2012 r. Programie Studiów o Polsce Współczesnej na Uniwersytecie Oxfordzkim – projekt w Wielkiej Brytanii, w ramach którego studenci z całego świata zdobywają wiedzę o współczesnej Polsce. We wsparcie finansowe obu programów zaangażowana jest polska Fundacja Oxford Noble należąca do dr Leszka Czarneckiego. Ufundowane w całości przez dr Czarneckiego Studia na Oxfordzie koncentrują się na historii polskiej transformacji i przemian po ’89 roku, relacjach międzynarodowych oraz kwestiach społecznych. Polskie Studia w Cambridge zaś, powołane niezależnie, także dotykając polskiej historii i polityki, największy nacisk kładą na perspektywę kulturową, literaturę i naukę języka. 30 czerwca w ramach Cambridge Polish Studies odbyła się pierwsza międzynarodowa konferencja, otwierająca cykl wydarzeń poświęconych ważnym dla Polski wyzwaniom. Tematem konferencji, organizowanej w partnerstwie m.in. z Fundacją Oxford Noble, były relacje polsko-ukraińskie i ich przyszłość w obliczu sytuacji w regionie.
Cambridge Polish Studies
Cambridge Polish Studies to flagowa inicjatywa Wydziału Studiów Słowiańskich Uniwersytetu Cambridge. Program łączy innowacyjne studia magisterskie z dziedziny języka, literatury i kultury polskiej z prężnym programem wydarzeń dostępnych dla szerokiego grona odbiorców, takich jak gościnne wykłady, dyskusje, pokazy filmowe, spotkania z pisarzami i artystami oraz konferencje naukowe. Program Studiów zapoczątkowany został w październiku 2014 r., kiedy pierwsza grupa studentów Cambridge rozpoczęła zajęcia – powołano go niezależnie od Fundacji Oxford Noble, przy wsparciu polskich podmiotów.
„Polska zajmuje coraz ważniejszą pozycję w Europie – to niezwykle ważne, by promować wiedzę na temat jej historii współczesnej i kultury, ale także kontekstów politycznych. By budować dialog na arenie międzynarodowej, Polska musi inwestować w taką edukację i budować relacje z przyszłymi liderami opinii – ludźmi, którzy będą ją rozumieć i postrzegać przez pryzmat „dziś”, a nie wyłącznie stereotypowych skojarzeń z trudną historią. Naszą intencją jest, by Cambridge Polish Studies pełniło rolę wpływowego naukowego i publicznego forum dyskursu nad nowymi sposobami postrzegania polskiej kultury, historii i współczesnej sytuacji politycznej” – mówi dr Stanley Bill, dyrektor Studiów.
Cele Cambridge Polish Studies realizowane są na dwóch płaszczyznach:
- Pierwszym celem jest wykształcenie w Cambridge grupy absolwentów studiów licencjackich posiadających rozległą wiedzę na temat języka, kultury i historii Polski. Absolwenci Studiów będą
w stanie wykorzystać posiadaną dogłębną wiedzę o pozycji Polski w zmieniającej się Europie
w swoich przyszłych rolach liderów biznesu, przemysłu i polityki. Tym, co charakteryzuje ideę Studiów Polskich w Cambridge i odróżnia je np. od politologicznego profilu Programu na Oxfordzie, jest duży nacisk na naukę języka polskiego. Twórcy Polish Studies w Cambridge wychodzą z założenia, że studia nad językiem i literaturą stanowią fundament wiedzy kulturowej koniecznej do pielęgnowania wzajemnych stosunków politycznych i gospodarczych.
- Drugi cel to podniesienie prestiżu polskiej kultury i badań nad Polską w Wielkiej Brytanii poprzez bogaty cykl wydarzeń publicznych. Wydarzenia te adresowane są zarówno do środowisk naukowych, jak i ogółu społeczeństwa. Uniwersytet planuje organizować gościnne wykłady czołowych intelektualistów, pokazy filmów oraz żywe dyskusje nad tematami dotykającymi Polski oraz regionu Europy Środkowej i Wschodniej jako całości.
Na Uniwersytecie Cambridge o relacjach polsko-ukraińskich – Co dalej?
Pierwszym ważnym wydarzeniem naukowym w ramach Studiów była międzynarodowa konferencja na temat stosunków polsko-ukraińskich. W konferencji, organizowanej wspólnie z zespołem działającego równolegle Cambridge Ukrainian Studies, udział wzięli liderzy opinii zarówno z Polski, Ukrainy, jak i ze świata. Pełny program dostępny jest tutaj: http://www.mml.cam.ac.uk/polish/news/future
Skąd idea konferencji? Po roku 1989 Polska i Ukraina rozwinęły konstruktywne stosunki polityczne, które wyróżniają się na tle najnowszej historii Europy jako jedno z najbardziej znaczących osiągnięć politycznych i społecznych. Jego zalążkiem była doktryna czasopisma Kultura, sformułowana po raz pierwszy przez polską inteligencję emigracyjną w latach 70. i oparta o akceptację pojałtańskiego status quo granic państwowych oraz zasadnicze unikanie spornych kwestii historycznych w negocjacjach politycznych. Tym niemniej, owo pragmatyczne „odłożenie historii do szuflady” miało okazać się rozwiązaniem jedynie tymczasowym, a w ostatnich latach nadzieje na przyszłość przeplatały się z trudniejszymi dyskusjami o często burzliwej, wspólnej przeszłości. Po sukcesach w erze, w której tryumf święciła doktryna Kultury, relacje polsko-ukraińskie weszły w fazę dużej niepewności. Zapraszając na konferencję naukowców i osoby zainteresowane z różnorodnych sfer intelektualnych i politycznych, organizatorzy mieli nadzieję krzewić otwartą wymianę idei dającą w wyniku spójne, nowe ścieżki przyszłego rozwoju stosunków polsko-ukraińskich.
„Na konferencji chcemy zastanowić się, jak rozwijać się będzie owa delikatna równowaga między przeszłością a przyszłością w obliczu rosnącej destabilizacji regionu. W szerszym kontekście zagrożenia zamierzamy ponownie zbadać podstawy silnych relacji polsko-ukraińskich, które nabrały ogromnego znaczenia dla przyszłości Europy. Czy nowsza wersja polityki Kultury, prowadzona częściowo z użyciem nowych instrumentów Unii Europejskiej i jej Partnerstwa Wschodniego, ma obecnie jeszcze większe znaczenie niż kiedyś? Czy też w obliczu sytuacji na Krymie i wcześniejszych starań polskiej dyplomacji o normalizację relacji z Kremlem potrzebny jest świeży paradygmat?” – komentuje
dr Stanley Bill, dyrektor Cambridge Polish Studies.
Idea wspierania Studiów o Polsce na światowych uniwersytetach – dlaczego to ważne dla Polski?
U źródła idei wspierania studiów poświęconych współczesnej Polsce na najlepszych zagranicznych uczelniach leży przekonanie, że dziś o pozycji międzynarodowej kraju i sukcesie gospodarczym czy politycznym, decyduje w dużym stopniu jego wizerunek. Polska, choć pod względem PKB plasuje się wysoko, w rankingach rozpoznawalności wypada wciąż nieproporcjonalnie nisko. Polskie Studia na Oksfordzie czy wspieranie inicjatyw takich jak Cambridge Polish Studies to odpowiedź na to wyzwanie. Studia lub projekty edukacyjne, umiejscowione na najbardziej prestiżowych uczelniach na świecie, dotrą do setek lub tysięcy wybitnych studentów. Mają zadziałać jak „kuźnia przyjaciół współczesnej Polski”
– miejsce, gdzie przyszli liderzy i decydenci z całego świata, specjaliści w dziedzinach ekonomii czy stosunków międzynarodowych, będą mogli zdobyć wiedzę na temat naszego kraju, a przede wszystkim zbudować z nim relacje. Poznają Polskę jako dynamicznego lidera regionu - nie tylko od strony jej trudnej historii, jak działo się to dotychczas.
Program Studiów o Współczesnej Polsce na Uniwersytecie Oxfordzkim, zainaugurowany w 2012 r., to pierwsze w historii realizowane zagranicą studia tej skali, poświęcone Polsce współczesnej i przemianom po ’89 r. W tworzenie Studiów zaangażowani byli wybitni przedstawiciele międzynarodowego świata nauki: m.in.: Prof. Norman Davies i Prof. Timothy Garton Ash. Honorowymi patronami Programu są śp. Premier Tadeusz Mazowiecki (1927-2013), postać symboliczna dla sukcesu polskich przemian oraz Prof. Zbigniew Pełczyński, wybitny polski profesor Oxfordu, przez lata wspierający studiujących tam Polaków. Inicjatorem po stronie polskiej jest dr Leszek Czarnecki, który wspólnie z należącym do niego Noble Bankiem i Fundacją Oxford Noble ufundował powołanie Studiów.
W ostatnim roku wiele z działań oxfordzkiego programu dedykowano 25-leciu odzyskania przez Polskę wolności i przemianom ‘89. W ramach obchodów zorganizowano m.in. konferencję poświęconą formule Okrągłego Stołu, jako narzędzia dialogu i pokojowej rewolucji czy konferencję nt. fenomenu 4 VI 1989 r., pierwszych wolnych wyborów po upadku komunizmu, które zapoczątkowały okres reform systemowych. Program koncentrował się także na aktualnych aspektach polskiej polityki na arenie międzynarodowej – np. kwestii konfliktu na Ukrainie poświęcony został gościnny wykład Prof. Timothy Snydera z Uniwersytetu Yale. Gośćmi Studiów o Współczesnej Polsce byli w minionym roku także m.in. Prof. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich, Prof. Dariusz Gawin z Muzeum Powstania Warszawskiego, Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Finansowanie projektu – prywatny kapitał w służbie Polski
“Polska znajduje się dziś w wyjątkowym momencie. Możemy być dumni z tego, jak wiele udało nam się osiągnąć. Jesteśmy silnym graczem w Europie, mamy dynamicznie rosnącą gospodarkę, lepiej niż pozostali radzimy sobie z kryzysem. Dogoniliśmy peleton i mamy potencjał i energię, by sięgać wyżej. To jest właśnie Polska, którą warto pokazywać światu. Wierzę, że prywatny kapitał ma poważne zobowiązanie wobec Polski, w której dzięki przemianom, mieliśmy szansę budować swoje biznesowe przedsięwzięcia. Dlatego jestem zaszczycony, mogąc wspólnie z największymi polskimi autorytetami oraz wielkimi przyjaciółmi Polski ze świata, zainaugurować ten wyjątkowy projekt” – mówił dr Leszek Czarnecki, twórca i właściciel Noble Banku, inaugurując powołanie Fundacji.
W 2015 roku dr Leszek Czarnecki i Fundacja Oxford Noble zdecydowali się na rozszerzenie działalności i wsparcie działań kolejnej po Oxfordzie uczelni – otwarciem współpracy z Cambridge Polish Studies, działającymi niezależnie od 2014 roku, było partnerstwo przy konferencji poświęconej sytuacji Ukrainy i relacjom polsko-ukraińskim.
