Od Wyższego Studium Handlowego do Uniwersytetu Ekonomicznego

95 lat historii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

25 maja 1925 r. władze państwowe powołały szkołę wyższą, która otrzymała nazwę Wyższego Studium Handlowego (WSH). Pierwszej uroczystej inauguracji roku akademickiego dokonano 1 października 1925 r. Moment ten uważany jest za początek dzisiejszego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Na uczelni prowadzono trzyletnie a z czasem i czteroletnie studia na kilku kierunkach. Wykładowcami byli w większości profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej (dzisiejsza AGH). Początkowo korzystano z lokalu przy ul. Kapucyńskiej 2, po kilku latach udało się wznieść własne budynki przy ul. Sienkiewicza.

1 września 1938 r. Wyższe Studium Handlowe zaliczone zostało do szkół akademickich, otrzymując nazwę Akademia Handlowa (AH). Na pierwszego rektora został wybrany Arnold Bolland, założyciel WSH. Akademia posiadała nadal status uczelni prywatnej i utrzymywała się z opłat studenckich. Po najeździe hitlerowskim AH została zamknięta, a jej profesorowie - razem z wykładowcami Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej - podstępnie aresztowani i wywiezieni do obozu koncentracyjnego. Budynki zaś zajęte przez władze okupacyjne, wyposażenie w dużej części zniszczone. Niewielka część studentów korzystała nadal z zajęć i zdawała egzaminy dzięki podjęciu potajemnego nauczania przez profesorów, którzy wrócili z obozu koncentracyjnego.

Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej, Akademia Handlowa wznowiła działalność ciesząc się napływem bardzo licznych kandydatów na studia. Początkowo realizowano program przedwojenny i od 1945 r. zaczęto nadawać absolwentom tytuł magistra nauk ekonomiczno-handlowych. Jednakże w nowej rzeczywistości politycznej nie mieściła się uczelnia prywatna. W 1950 r., w okresie intensywnego wprowadzania przez władze komunistyczne wzorów sowieckich, Akademia Handlowa została upaństwowiona. Nadano jej nazwę Wyższej Szkoły Ekonomicznej, kształcącej na trzech wydziałach: Planowania Przemysłu, Handlowym i Finansowym (od 1954 r.: wydziały Przemysłu, Handlu, Towaroznawstwa). Wprowadzono nowe programy nauczania zgodne z ideologią marksistowską i nastawione na wąskie wykształcenie branżowe. Usunięto niektórych dawnych profesorów a zatrudniono nowych wykładowców, często nieposiadających odpowiedniego przygotowania naukowego ( z tytułem zastępcy profesora). W 1952 r. nastąpiło przeniesienie siedziby Uczelni do gmachu dawnego schroniska dla chłopców Fundacji Aleksandra Lubomirskiego przy ul. Rakowickiej 27.

Przemiany polityczne w państwie w 1956 r. (,,polski październik") spowodowały, dzięki przywróceniu większych swobód, podniesienie WSE na wyższy poziom nauczania i badań naukowych. W 1958 r. w miejsce Wydziału Przemysłu powołano Wydział Ogólnoekonomiczny z myślą o bardziej pogłębionym i szerszym profilu studiów. Przywrócono nadawanie stopnia naukowego doktora ( w miejsce naśladującego wzory rosyjskie - tytułu kandydata nauk).

W 1959 r., po zaostrzeniu warunków stawianych szkołom wyższym, Wyższa Szkoła Ekonomiczna przekształciła się w Szkołę jednowydziałową o nazwie Wydział Produkcji i Obrotu Towarowego z trzema kierunkami studiów: ogólnoekonomicznym, handlowym i towaroznawczym. W 1968 r. w środowiskach akademickich całej Polski nastąpiły manifestacje studenckie w obronie swobód obywatelskich zapisanych w konstytucji ("wydarzenia marcowe"). Studenci krakowskiej WSE wzięli w nich czynny udział. Władze państwowe odpowiedziały represjami wobec niepokornych studentów i wykładowców oraz rozpętaniem nagonki antysemickiej. Wtedy też z naszej Uczelni usunięty został dr hab. Edward Łukawer, ekonomista o komunistycznej orientacji politycznej, który nie krył swego żydowskiego pochodzenia. W całej Polsce nastąpiły obostrzenia w swobodzie działalności naukowej i samodzielności szkół wyższych. Zmiany organizacyjne w WSE polegały na utworzeniu - w miejsce katedr - większych jednostek (instytutów) i podziału Uczelni na dwa wydziały: Ekonomiki Produkcji i Ekonomiki Obrotu.

Niezależnie od tego następował rozwój Uczelni: wzrastała liczba studentów, oddawano do użytku nowe budynki dydaktyczne, wprowadzano sprzęt informatyczny. W 1974 r. zmieniono nazwę WSE na Akademię Ekonomiczną, a w 1975 r. obchodzono nadzwyczaj uroczyście 50- lecie jej powstania. Nawiązano wówczas do tradycji uczelnianych i zasłużonych dla niej osób, m.in. przywracając barwy uczelniane i czapki studenckie, nadając niektórym salom imiona zmarłych profesorów itp. Wydarzenia 1980 r. odbiły się bardzo wyraźnie na życiu Akademii Ekonomicznej. Znakomita większość pracowników AE poparła powstanie NSZZ ,,Solidarność", studenci zrzeszeni w nowo powstały NZS włączyli się do ogólnopolskich działań (strajki studenckie), a wiosną 1981 r. odbyły się demokratyczne wybory, przez przedstawicieli całej społeczności akademickiej, władz rektorskich i dziekańskich. Wprowadzenie stanu wojennego w grudniu 1981 r. przebiegło w AE spokojnie (nikt z pracowników nie został internowany), dalsze reformy zostały jednak zahamowane, jakkolwiek nie zdołano już cofnąć pewnych wywalczonych swobód akademickich.

Transformacja ustrojowa w 1989 r. i przejście na gospodarkę rynkową otworzyło przed AE nowe zadania i możliwości szybkiego rozwoju. Uruchomiono nowe kierunki studiów cieszące się wielkim zainteresowaniem. Gwałtownie wzrastała liczba studiujących oraz następowały zmiany organizacyjne. Statut AE obowiązujący od 1992 r. przywracał katedry (na miejsce instytutów) w strukturze trzywydziałowej. Wydział Ekonomii (od 2003 r. Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych), Wydział Zarządzania, Wydział Towaroznawstwa (początkowo jako instytut na prawach wydziału). W 2002 r. utworzono czwarty Wydział Finansów. Ukończono budynek Biblioteki Głównej i wzniesiono dwa nowe pawilony dydaktyczne z obiektami sportowymi.

Na wniosek Senatu AE z 2005 r. 6 lipca 2007 r. Sejm Rzeczypospolitej uchwalił ustawę nadającą Akademii Ekonomicznej w Krakowie nową nazwę: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.

W lipcu 2015 r. Senat UEK pozytywnie zaopiniował wniosek o utworzenie Wydziału Gospodarki i Administracji Publicznej. Funkcjonuje on od października 2016 r., jako piąty wydział Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

dr inż. Mariusz Andrzejewski - podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów od grudnia 2005 r. do kwietnia 2006 r.

Rafał Baniak - w latach 2004-2005 podsekretarz stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki od 2007 r.

Rafał Brzoska - prezes Zarządu InPost

prof. dr hab. Jan Czekaj - w latach 2002-2003 wiceminister finansów, członek Rady Polityki Pieniężnej w latach 2003-2010

Andrzej Dąbrowski - prezes Zarządu Zakładów Przemysłu Cukierniczego SKAWA SA w Wadowicach od 1997 r.

Krzysztof Drohomirecki - restaurator, założyciel firmy „Pożegnanie z Afryką” - jednej z pierwszych, zaraz po A. Blikle, polskiej sieci franchisingowej

Marek Dworak - wiceprezes i prezes RMF FM w latach 2004-2009

Tadeusz Ferenc - prezydent Rzeszowa od 2002 roku, poseł na Sejm IV kadencji. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2010)

Piotr Gaweł - członek Zarządu TVP SA ds. marketingu i reklamy w latach 2002-2006

Adam Góral - prezes Asseco Poland

prof. dr hab. Jerzy Hausner - minister pracy i polityki społecznej w latach 2001-2003, minister gospodarki, pracy i polityki społecznej w latach 2003-2004, minister gospodarki i pracy oraz wiceprezes Rady Ministrów w latach 2003-2004, od 2010 r. członek Rady Polityki Pieniężnej

Konrad Hernik - prezes Zarządu Armatura Kraków SA od 2005 r.

prof. dr hab. Leszek Kasprzyk - minister pełnomocny w Stałym Przedstawicielstwie Polski przy ONZ w latach 1968-1971, w latach 1975-1980 wiceprzewodniczący Komitetu ONZ ds. Zasobów Naturalnych i wiceprzewodniczący Komitetu ONZ ds. Nauki i Techniki, w latach 1980-1985 dyrektor Stacji Naukowej PAN w Paryżu, w latach 1991-1993 dyrektor Stacji Naukowej PAN w Wiedniu

Roman Kluska - twórca firmy Optimus

Andrzej Kowalczyk - Prezes Zarządu Uzdrowiska Rabka S.A. W latach 1999-2001 Członek Zarządu Uzdrowiska Szczawnica S.A. W latach 2003-2006 dyrektor w Urzędzie Miasta Krakowa

Bogdan Kucharski - dyrektor generalny BP Europa SE

Lesław Kuzaj - dyrektor na Europę Środkową General Electric International

Olgierd Meysztowicz - prezes Polindus SA

Agnieszka Odorowicz - dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (od 2005), Wiceminister Kultury (2004-2005), wiceprezes Stowarzyszenia Instytutu Sztuki w Krakowie (1998-2004).

Jacek Olbrycht - dyrektor Generalny MON od 2007 r.

Dariusz Orłowski - prezes Zarządu Wawel SA od 2001 r.

prof. dr hab. Stanisław Owsiak - od 2004 r. do 2010 r. członek Rady Polityki Pieniężnej

dr Jan Pamuła - prezes Portu Lotniczego Kraków-Balice (od 2008 r.), poseł na Sejm (1991-1993), w latach 90. prezes Izby Rzemieślniczej w Krakowie oraz wiceprezes BPH

Marzena Piszczek - pracownik naukowy Katedry Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, jest także pracownikiem resortu skarbu oraz dyrektorem krakowskiej delegatury Ministerstwa Skarbu. Kieruje radą nadzorczą największego polskiego ubezpieczyciela - PZU S.A., oraz zasiada z ramienia Skarbu Państwa w zarządzie spółki celowej Kappa, powołanej przez akcjonariuszy Eureko i Skarbu Państwa na potrzeby oferty publicznej spółki. Dr Piszczek jest także przewodniczącą rady nadzorczej Zakładów Azotowych w Tarnowie

Katarzyna Rogowiec - jest tegoroczną brązowa medalistką paraolimpiady w Vancouver oraz dwukrotną mistrzynią paraolimpiady w Turynie w 2006 roku. Ponadto jest osobą aktywną zawodowo i czynnie wspiera działania Stowarzyszeń ZSN UEK na rzecz osób niepełnosprawnych.

Ewa Wachowicz - Miss Polonia 1992, III wicemiss konkursu Miss Świata, wygrała wybory Miss Świata Studentek (Miss World University) w 1993 r., dziennikarka Polsat Cafe, b. sekretarz prasowy premiera Waldemara Pawlaka, producentka programu „Podróże kulinarne Roberta Makłowicza”, prowadzi program „Ewa gotuje” w TV Polsat

prof. dr hab. Andrzej Wojtyna - od 2004 r. do 2010 r. członek Rady Polityki Pieniężnej

Sobiesław Zasada - sportowiec, biznesmen, twórca Grupy Zasada

Rafał Ziobro - pierwszy Polak i dziewiąty człowiek na świecie, który przepłynął wpław Cieśninę Magellana, pierwszy Polak, który przepłynął wpław Cieśninę Gibraltarską. Twórca i wieloletni dyrektor Krakowskiego Festiwalu Górskiego odbywającego się na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.

Ponadto prezesi, wiceprezesi i członkowie zarządów oraz rad nadzorczych wielu firm, m.in. Fortis Bank, Link4, Armatura S.A., Bank BPH S.A., Carlsberg S.A., firm doradczych i konsultingowych, przedsiębiorstw z listy 500 największych firm Rzeczpospolitej, prezesi, wiceprezesi, członkowie zarządów głównych towarzystw naukowych i zawodowych, komitetów naukowych PAN

Studentami naszej Uczelni (wówczas: Akademii Handlowej) byli także znany aktor Zbigniew Cybulski oraz poeta Zbigniew Herbert.